“HER YÖNÜYLE KENTSEL DÖNÜŞÜM ZİRVESİ” 14 EKİM’ DE KAYSERİ’ DE DÜZENLENECEK…

Kentsel dönüşüm sürecini kamuoyuna en iyi şekilde anlatmak amacıyla 2013 yılında yola çıkan “Her Yönüyle Kentsel Dönüşüm Zirvelerinin” Kayseri’ de 18’ si düzenlendi. Kayseri Büyükşehir Belediyesi ve Kentsel Dönüşüm ve Şehircilik Vakfı işbirliği ile Management Plus Danışmanlık ve Eğitim tarafından organize edilen zirve 14 Ekim 2025 Salı günü Kayseri Kadir Has Kongre Merkezinde düzenlendi. 

“Her Yönüyle Kentsel Dönüşüm Zirvesi” şehir, bölge ve ülke ölçeğinde kentsel dönüşüm uygulamaları, planlama entegrasyonu, zemin-deprem ilişkisi, finansman mekanizmaları ve sosyal boyutlar açısından çok paydaşlı bir değerlendirme alanı sağlamıştır. Zirveye yerel yönetimler, merkezi yönetim temsilcileri, akademi, kamu kurumları, özel sektör temsilcileri ve sigorta/finans aktörleri katılmıştır. Açılış konuşmaları ve oturum programı organizasyonun resmi programı doğrultusunda yürütülmüştür. 

Kayseri’ den inşaat sektörünün ve belediyelerin önde gelen temsilcileri ve başkanları, kentsel dönüşüm konusunu 4 ana oturum ve 3 özel oturumda her yönüyle masaya yatırdığı zirvenin Ana Sponsorluğunu Fıratpen yaptı. Zirvenin, destek sponsorları ise Erkut İnşaat, Kayseri Ticaret Odası ve Quick Sigorta oldular. 

Zirvenin Programının akışı aşağıdaki gibidir. 

Zirve Açılış Konuşmacıları :

Kentsel Dönüşüm ve Şehircilik Vakfı Başkanı Dr. Haldun Ersen, Kayseri Ticaret Odası Başkan

Yardımcısı Hasan Köksal, Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Kentsel Dönüşüm Başkanı Hakkı Alp, Kayseri Büyükşehir Belediye Başkanı Dr. Memduh Büyükkılıç ve Kayseri Valisi Gökmen Çiçek yaptılar.

Zirve Ana Sponsor Konuşması :

Dr. Mehtap Uluceviz – Fırat Plastik Profil ve Alt Yapı Pazarlama Direktörü yaptılar.

Kayseri ve Bölge İllerde Zemin, Depremsellik ve Kentsel Dönüşüm İlişkisi Başlıklı    1. Özel Oturum ve Konuşmacıları :

Prof. Dr. Şükrü Ersoy – YTÜ İnşaat Mühendisliği Öğretim Üyesi

Hasan Cihat Türkmen – Kayseri Büyükşehir Belediyesi Kentsel Daire Başkanı

Kayseri’ de Yerel Yönetimler Açısından Kentsel Dönüşüm ve Projeler Başlıklı  1. Ana Oturum ve Konuşmacıları : 

TSKB Gayrimenkul Değerleme Genel Müdürü Makbule Yönel Maya’ nın Oturum

Başkanlığında; Melikgazi Belediye Başkanı Mustafa Palancıoğlu, Kocasinan Belediye Başkanı Ahmet Çolakbayraktar, Talas Belediye Başkanı Mustafa Yalçın ve Hacılar Belediye Başkanı Bilal Özdoğan katıldılar.

Kentsel dönüşümde bina tamamlamasının önemi başlıklı 2. Özel Oturum: 

Ahmet Yaşar Maher Holding Sigorta Grubu Başkanı – Türkiye Sigortalar Birliği Başkan Yardımcısı

Gayrimenkul Hukuku Enstitüsü Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Av. Ali Yüksel’ in oturum başkanlığını yaptığı Türkiye’de Yerel Yönetimler Açısında Kentsel Dönüşüm ve Projeler başlıklı 2. Ana Oturumun konuşmacıları:

Ordu Büyükşehir Belediyesi Orkent Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Nihat Şen, Erzurum

Büyükşehir Belediyesi Kentsel Dönüşüm ve İklim Değişikliğinden sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı Murat Altundağ ve Samsun Büyükşehir Belediyesi Kentsel Dönüşümden sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı İbrahim Eken katıldılar.

Yerelden Ulusala Gayrimenkul ve Kentsel Dönüşüm Hikayesi Başlıklı 3. Özel Oturum:

Erkut Korkmaz Erkut İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı 

Kayseri ve Diğer Şehirler için İmar Planları ve Kentsel Dönüşüm Planlarının Entegrasyonunun Önemi başlıklı 3. Ana Oturum:

Oturum başkanlığını Kentsel Dönüşüm ve Şehircilik Vakfı Genel Sekreteri Pervin Kınık’ın yaptığı oturumun konuşmacıları:

Mekansal Planlama Yönetim Kurulu Başkanı – Kentsel Dönüşüm ve Şehircilik Vakfı Başkan Yardımcısı Ali Kemal Şahinsoy

Ortadoğu Şehir Planlama Yönetim Kurulu Başkanı – Kentsel Dönüşüm ve Şehircilik Vakfı Yönetim Kurulu Üyesi Erol Dalgıç katıldılar.

Zirvenin Başlıca İçerikleri ve Tespitler

1.Afet riskleri ile dönüşüm ilişkisinin önceliklendirilmesi

o    Kayseri özelinde zemin/depremsellik bulguları ve bunların dönüşüm önceliklerini belirlemedeki rolü detaylı biçimde tartışıldı. Zemin etütleri ve mühendislik verilerinin erken aşamada planlama süreçlerine dahil edilmesinin önemi vurgulandı. (Zirve özel oturumları ve teknik konuşmacılar tarafından dile getirilmiştir). 

2.Yerel yönetimlerin kapasite ve proje deneyimlerinin arttırılması

o    Melikgazi, Kocasinan, Talas ve Hacılar belediyeleri gibi yerel aktörlerin sahadaki uygulama ve proje deneyimleri paylaşıldı; iyi uygulama örnekleri ile yaşanan fiili sorunlar aktarıldı. Yerel yönetimlerin hukuki, teknik ve finansal kapasitelerinin güçlendirilmesi gerekliliği ön plana çıktı. 

3.İmar planları — kentsel dönüşüm planları entegrasyonu

o    İmar planları ile kentsel dönüşüm planlarının entegrasyonunun sağlanmaması durumunda uygulamada çatışmalar ve zaman/maliyet kayıpları yaşandığı belirtilmiştir. Mekansal planlama ile dönüşüm stratejilerinin eş zamanlı ve veri temelli hazırlanması tavsiye edilmiştir. 

4.Bina tamamlama/inşaat risklerine ilişkin sigorta mekanizmaları

o    Bina tamamlama sigortasının, finansal sürdürülebilirlik ve vatandaş güveni açısından kritik olduğu; sigorta sektörünün dönüşüm projelerindeki rolünün artırılması gerektiği tartışıldı. Özel oturumda sigorta sektör temsilcileri bu mekanizmaların yaygınlaştırılmasının şart olduğunu belirtmiştir. 

5.Finansman modelleri ve paydaş işbirliği

o    Kamu-özel sektör işbirliği modelleri, yerinde dönüşüm finansmanı, kredi ve hibelerin devreye sokulması konuları ele alındı. Projelerin sosyal adalet ve erişilebilirlik kriterleri gözetilerek tasarlanması gerektiği vurgulandı. (Yerel basın ve zirve duyuruları ile uyumludur). 

6.Toplum katılımı, sosyal boyut ve hak temelli yaklaşımlar

o    Kentsel dönüşüm süreçlerinde hak temelli, şeffaf ve etkin vatandaş katılımı mekanizmalarının kurulmasının zorunlu olduğu; yerinden edilme riskinin azaltılması, sosyal destek programlarının planlanması gerektiği ifade edildi.

Ortak Görüşler (Konsensüs Noktaları)

• Afet-odaklı (özellikle deprem/zemin) veri temelli planlamanın tüm dönüşüm projelerinin temel önceliği olması.
• İmar planları ile kentsel dönüşüm planlarının entegrasyonunun yasal ve kurumsal düzeyde hızlandırılması.
• Bina tamamlama sigortası ve benzeri risk paylaşımı mekanizmalarının projelere entegre edilerek vatandaş güveninin artırılması.
• Yerel yönetimlerin teknik kapasitesinin (jeoteknik/jeolojik veri okuryazarlığı, proje yönetimi, finansman) güçlendirilmesine yönelik eğitim ve kaynak programları.
• Şeffaf süreç, bilgilendirme, hak temelli yeniden yerleştirme ve sosyal politika bileşenlerinin dönüşüm projelerinin ayrılmaz parçası olduğunun kabulü

Somut Öneriler ve Kararlar

1. Afet ve zemin verilerinin zorunlu raporlanması: Tüm kentsel dönüşüm projelerinde başlangıçta jeolojik/jeoteknik raporların sunulması ve bu verilerin mekânsal planlama yazılımlarına (GIS vb.) entegre edilmesi.
2. Yerinde dönüşümün öncelenmesi: Mümkün olan yerlerde “yerinde dönüşüm” yaklaşımını teşvik edecek mali ve idari düzenlemelerin geliştirilmesi; toplumsal maliyet hesaplarına sosyal destek unsurlarının eklenmesi.
3. Sigorta/finans ürünlerinin yaygınlaştırılması: Bina tamamlama ve inşaat risklerini paylaşan finansal ürünlerin (kamu teşviği veya garanti mekanizmeleri ile) yaygınlaştırılması için pilot projeler başlatılması.
4. Plan-uygulama entegrasyonu çalıştayı: İl ve ilçelerde imar planlama ile dönüşüm planlarının uyumunu sağlamak üzere merkezi (bakanlık/il müdürlüğü ve STK lar) destekli bölgesel çalıştaylar düzenlenmesi.
5. Yerel kapasite geliştirme programı: Belediyeler için jeoteknik okuryazarlık, proje finansmanı ve topluluk katılımı eğitimlerini içeren yıllık kapasite programı oluşturulması.
6. Şeffaf iletişim ve hak temelli süreçler: Dönüşüm karar ve uygulamalarına ilişkin şeffaf bilgi platformlarının (proje portalları, düzenli bilgilendirme toplantıları) kurulması; hak temelli itiraz ve destek mekanizmalarının standartlaştırılması.
7. Belediyelerin kentsel dönüşüm strateji eylem planlarını hazırlamaları için gerekli düzenleyici faaliyetlerin geliştirilmesi: Bu çerçevede Belediyelerin kentsel dönüşüm strateji eylem planlarını tüm il bazında ilçe Belediyeleri de katarak entegre bir şekilde hazırlaması.
8. Yerel müteahhitlerle kamunun işbirliğini geliştirmesi : Kentsel dönüşümde istekli ve iş bitirebilecek nitelikteki müteahhitlerin işin içine dahil edilmesi.
9. Kentsel dönüşümde kaliteli malzeme kullanılmasının önemi : Kentsel dönüşümde kaliteli ve kendini kanıtlamış firmaların alt yapı ve inşaat malzemeleri ürünlerinin kullanılmasının kamu ve özel sektör projelerinin kalitesini arttıracağı.
10. Kentsel dönüşüm sürecinde Dünya Bankası ve EBRD finansmanının sağlanması : Kentsel dönüşüm sürecinde kamu – özel sektör işbirliğinin arttırılarak ve ulusal bir proje oluşturarak yeşil dönüşümün (konut üretiminde karbon salımının azaltılması ve enerji verimliliğinin arttırılması) alan, içerik ve çözüm üretiminde büyük bir çözüm olacağı.    

İzleme, Değerlendirme ve Sonraki Adımlar

Zirvede varılan önerilerin uygulanmasıyla ilgili bir takip mekanizması önerilmektedir: 6 aylık periyotlarla il/ilçe düzeyinde ilerleme raporları hazırlanacak ve bu raporlar ilgili bakanlık/il müdürlüğü ile paylaşılacaktır. Ayrıca, pilot uygulama olarak en az bir kayseri mahallesinde “yerinde dönüşüm + sigorta pilotu” yürütülmesi tavsiye edilmiştir.                    

Dr. Haldun ERSEN                                                                   

Kentsel Dönüşüm ve Şehircilik Vakfı Başkanı